Open brief aan de inwoners van de provincie Gelderland
Laat de teelt in de Betuwe niet opdrogen!
Het voortbestaan van 450 teeltbedrijven in Gelderland is in gevaar door de plannen van de provincie om nieuwe drinkwaterreserveringsgebieden in Betuwe-West-Buren, Tielerwaard en Winssen-Slijk-Ewijk aan te wijzen. Door het onttrekken van drinkwater uit de grond, zal het oppervlaktewaterpeil dalen en het boren naar grondwater voor telers onmogelijk worden gemaakt. De impact op de beschikbaarheid van water voor de telers is totaal onderschat. Terwijl natuur, drinkwaterwinning en teelt juist goed zijn te combineren. De familiebedrijven van 51% van de fruittelers en 22% van de laanboomtelers in Gelderland – 6740 voetbalvelden (3370 ha) aan teelt – vallen binnen deze nieuwe reserveringsgebieden. Hun voortbestaan staat op het spel.
Niets groeit of bloeit zonder water
Als telers begrijpen we heel goed dat door klimaatverandering en de verwachte stijgende vraag naar drinkwater, het van strategisch belang is om gebieden te reserveren. Voor telers is water net zo belangrijk. De bomen hebben in droge tijden water nodig en water beschermt het fruit tegen nachtvorst en zonnebrand. De vruchtbare Gelderse rivierdelta is de perfecte voedingsbodem voor de teelt van fruit en laanbomen. Mede daardoor is de sector uitgegroeid tot een speler van wereldklasse en één van de belangrijkste motoren van de economie van Gelderland.
Toekomstperspectief droogt op
De negatieve impact van de voorstelde plannen op de teelt is groot. Mede door klimaatverandering neemt de kans op misoogsten door watertekort significant toe, met forse economische schade en verspilling van voedsel tot gevolg. Bij aanhoudende droogte ondervinden gewassen blijvende schade door het tekort aan water. De gevolgen daarvan? Het ondernemersklimaat zal opdrogen. Investeringen verplaatsen zich naar andere gebieden, bedrijven zullen vertrekken en de werkgelegenheid zal dalen. De economische schade voor de regio is enorm.
Verstrekkende gevolgen
Maar de gevolgen strekken nóg verder! Want de getroffen familiebedrijven voeden niet alleen hun eigen gezinnen en die van werknemers. Ze voeden ook Nederland en omringende landen door gezond fruit, met een minimale impact op het milieu. In Gelderland wordt jaarlijks namelijk 173 miljoen kilo fruit geteeld. Naast de voedselproductie brengen deze plannen ook de klimaatdoelstellingen in gevaar door het verdwijnen van bomen. De laan- en parkbomen die hier geteeld worden, zijn net zoals fruitbomen zuurstoffabrieken, ze slaan per hectare 40 ton CO2 op, dragen bij aan biodiversiteit en hebben een afkoelend vermogen. Tenslotte wordt ook de energietransitie geraakt door de plannen. Want ook het boren voor aardwarmte zal onmogelijk worden gemaakt.
Laat van u horen!
Het is onverantwoord om nu een onherstelbare beslissing te nemen. Voldoende, veilig en schoon water voor iedereen in Gelderland, is niet onmogelijk. Daarom vragen wij u als inwoner van Gelderland, hier uw stem te laten horen. Daarmee roepen we alle belanghebbenden terug naar de tekentafel, om samen een nieuw plan te schetsen waarin natuur, teelt en drinkwaterwinning zijn te combineren. Noem het polderen of een deltaplan van ons water in Gelderland. Alles wat nodig is voor een vruchtbare en leefbare toekomst.
Namens alle getroffen telers en hun families.
